Cryptogeld is gebaseerd op cryptografie (versleutelingssystemen) en gaat gepaard met een proof of work-schema, dat gebruikt wordt om het geld te genereren, om het te controleren op echtheid en om ermee te handelen. In feite bestaat cryptogeld uit een stuk versleutelde code waarin de transacties worden opgeslagen. Steeds als er een transactie plaatsvindt wordt de code aangevuld of veranderd met een nieuw versleuteld blokje code. Dit principe wordt een blockchain genoemd.
Cryptogeld is doorgaans gebaseerd op peer-to-peer-verbindingen en gedecentraliseerd (zonder centrale server). Alle varianten van cryptogeld zijn gebaseerd op het eerste concept: de bitcoin. Cryptogeld is doorgaans ontworpen om te functioneren als een betaalsysteem zonder inflatie: zodra alle geld is 'geproduceerd' (zodra alle blokken code zijn ontdekt/ontcijferd) komt er geen nieuw geld meer bij en gaat schaarste (en dus waarde) het reguleren.
In de allereerste blokjes code is vastgelegd wat het maximum is dat er uit de code te 'minen' valt. Dus de totale hoeveelheid 'munten' is in het begin vastgelegd, net als de snelheid waarmee codes ontrafeld kunnen worden. Dit is vergelijkbaar met de winning van edelmetalen, waarvan de schaarste en moeite die het kost ze te delven de waarde mede bepaald. Verder wordt de waarde bepaald door de hoeveelheid reeds 'gedolven' munten en door de gebruikers die ermee gaan handelen.semper sed elit?
Doordat er mensen zijn die transacties doen wordt de code dus steeds langer of verandert elke transactie. Door beloningen uit te loven in de vorm van waarde, wanneer iemand met een speciaal 'mining' (mijnwerkers-)programma een stukje code heeft gekraakt wordt nieuwe geldwaarde 'gedolven'.
De waarde wordt ook aan het geld verbonden, doordat de cryptografische versleuteling van de munt maakt, dat het moeilijk is om het te ontcijferen, en dat het dus een bepaalde tijd kost voor iemand de sleutel vindt. Daarvoor moeten dan computers worden ingezet, en de computer eigenaren die erin slagen om een stukje code te ontcijferen krijgen daarvoor in de plaats een bepaalde hoeveelheid van het cryptogeld uitgekeerd.
Nee, niets is 100% veilig. Er zijn echter een paar soorten cryptogeld zoals Peercoin (PPCoin of PPC), die wel een kleine hoeveelheid inflatie kennen. Cryptogeld is ook zo ontworpen dat verzekerd is dat tegoeden nooit door de autoriteiten bevroren kunnen worden. Bestaande cryptogeldsystemen zijn allemaal pseudo-anoniem (er kan niet eenvoudig getraceerd worden wie aan wie iets overmaakt, omdat het peer-to-peer werkt). Er zijn wel suggesties gedaan om - bijvoorbeeld in Zerocoin - tot algehele anonimiteit te komen.